विकासात्मक निरीक्षण योजना

(12/2019 मा संसोधन गरिएको विषयवस्तु)

हामीलाई बालबालिकाको विकास निरीक्षण गर्न किन आवश्यक पर्छ?

बालबालिकाले आफ्नो जीवनको पहिलो केही वर्षको अवधिमा वृद्धि र विकासमा तीव्र परिवर्तनहरू अनुभव गर्छन्। धेरैजसो बालबालिकाका लागि यो घटनारहित प्रक्रिया हो। यद्यपि, केहिका लागि, समस्या उत्पन्न हुन सक्छ। नियमित रूपमा बालबालिकाको वृद्धि र विकास निरीक्षण गरेर, हामीले कुनै पनि वृद्धि, विकास वा व्यवहारात्मक समस्याहरू समयमै पहिचान गर्ने लक्ष्य राख्छौं, जसकारण उपयुक्त व्यवस्थापन प्रारम्भ गर्न सकिन्छ।

"विकासात्मक निरीक्षण योजना" भनेको के हो?

परिवार स्वास्थ्य सेवाले 2007 देखि सबै मातृ तथा शिशु स्वास्थ्य केन्द्रहरू (MCHCs) मा विकासात्मक निरीक्षण योजना (DSS) प्रारम्भ गरेको छ। विकासात्मक निरीक्षण एक निरन्तर प्रक्रिया हो। विकासात्मक निरीक्षण योजना (DSS) ले अभिभावक, शिक्षकहरू र अन्य स्याहारकर्ताहरूसँग साझेदारीमा महत्त्व दिन्छ र आमाबुवा र अन्य स्याहारकर्ताहरूलाई बालबालिकाको विकास प्रवर्द्धन र अवलोकन गर्न निपुण र प्रभावकारी रहन सक्षम बनाउने लक्ष्य राख्छ। बाल विकास र पालन-पोषणको जानकारी अभिभावक र अन्य स्याहारकर्ताहरूलाई पेशेवर, पुस्तिका, भिडियो र वेब-आधारित स्रोतहरू साथसाथै कार्यशाला र सार्वजनिक स्वास्थ्य संवादहरू मार्फत उपलब्ध गराइन्छ। अभिभावक आफ्ना बालबालिकाको उमेरसँग सम्बन्धित विद्युतीय जानकारी प्राप्त गर्नका लागि अभिभावक-बच्चाको इ-लिङ्कमा सहभागी हुन पनि सक्नुहुन्छ।

विकासात्मक निरीक्षण योजना (DSS) कसरी कार्यान्वित गरिन्छ?

अभिभावकको सुविधाजनकको लागि, निरीक्षण अन्तर्वार्ताहरू प्रतिरक्षण जस्ता अन्य महत्त्वपूर्ण सेवाहरूसँग एकसाथ निर्धारित गरिनेछ। तपाईंको बच्चालाई नजिकको निरीक्षण आवश्यकता हुन्छ भने, अन्य उमेरमा भेटहरूको व्यवस्था मिलाइनेछ।

अन्तर्वार्ताहरूको अवधिमा, हाम्रा नर्सहरूले तपाईंको घरमा बच्चाको विकास र व्यवहारको धारणाहरू बुझ्न (वा लागूयोग्य भएमा, विद्यालयमा), तपाईंका चिन्ताहरू पहिचान गर्न र बच्चाको आवश्यक अवलोकन बनाउन तपाईंलाई प्रश्नहरू सोध्नुहुनेछ। यसले विभिन्न विकासात्मक क्षेत्रहरू जस्तै कुल तथा असल चाल, भाषा तथा सञ्चार, सामाजिक व्यवहार तथा खेल, स्वयं-स्याहार, दृष्टि तथा श्रवण साथसाथै साधारण चिन्ताहरू समावेश गर्छ। हामी तपाईंको बच्चाको विकासबारे उचित निष्कर्षमा आइपुग्न तपाईंको जानकारीमा अति निर्भर रहनेछौं।

मेरो बच्चा विकासात्मक निरीक्षण योजना (DSS) मा कसरी सहभागी हुन सक्नुहुन्छ?

मातृ तथा शिशु स्वास्थ्य केन्द्रहरू (MCHCs) मा दर्ता गरिएका सबै बालबालिकालाई विकासात्मक निरीक्षण योजना (DSS) द्धारा स्वचालित रूपमा समावेश गरिनेछ।

मैले मेरो बच्चाको प्रगतिमा कुनै पनि पृष्ठपोषण प्राप्त गर्नेछु?

अन्तर्वार्ताको समाप्तिमा, नर्सले तपाईंलाई विकासको विभिन्न क्षेत्रहरूमा तपाईंको बच्चाको प्रगतिको बारेमा वर्णन गर्नुहुनेछ, उहाँको भविष्यको विकासमा आवश्यक मार्गदर्शन उपलब्ध गराउनुहुनेछ र तपाईंसँग हुनसक्ने कुनै पनि चिन्तालाई सम्बोधन गर्नुहुनेछ। नर्सले तपाईंको बच्चाको विकास समान उमेरका बालबालिकासँग तुलना गर्न योग्य छ भनी विचार गर्नुहुन्छ भने, उहाँले तपाईंलाई अर्को नियमित भेटको लागि अपोइन्टमेन्ट दिनुहुनेछ र तपाईंले गर्नु पर्ने कार्य भनेको तपाईंको आफ्नो अवलोकन जारी राख्नु हो। तपाईंसँग अर्को निर्धारित भेट अघि कुनै पनि जिज्ञासा वा चिन्ता छ भने, कृपया हाम्रा नर्सहरूसँग छलफल गर्न अपोइन्टमेन्ट निर्धारण गर्नको लागि नहिच्किचाउनुहोस्।

समस्या उत्पन्न भएमा के हुनेछ?

तपाईंको बच्चाले विकासका केही क्षेत्रहरूमा अपेक्षित गरिए अनुसार कार्य प्रदर्शन गर्नुहुन्न वा नर्सले तपाईंको रिपोर्ट वा आफ्नै अवलोकनबाट समस्या भएको आशंका मान्नुहुन्छ भने, उहाँले तपाईंलाई फलो अप भेटको लागि अपोइन्टमेन्ट दिनुहुनेछ वा थप विस्तृत विकासात्मक मूल्याङ्कनका लागि चिकित्सकसँग परामर्शको व्यवस्था मिलाउनुहुनेछ। आवश्यक परेमा विशेषज्ञसँग सिफारिसको व्यवस्था मिलाइनेछ।

मैले मेरो बच्चाको विकास प्रोत्साहन र निरीक्षण गर्न कसरी मद्दत गर्न सक्छु?

अभिभावक वा स्याहारकर्ताहरूको रूपमा, तपाईंको आफ्नो बच्चासँग निरन्तर पहुँच र अन्तर्क्रिया हुन्छ। हामी तपाईंको साझेदारीमा धेरै भर पर्छौं। हामीसँग बच्चाको विकासको श्रृंखलाहरू, पालन-पोषण र अन्य सम्बन्धित पुस्तिका, स्वास्थ्य संवाद, 24 घण्टाको पहिले रेकर्ड गरिएको पालन-पोषण हटलाइन साथसाथै वेबमा आधारित स्रोतहरू छन्। यिनीहरूले तपाईंलाई आफ्नो बच्चाको विकास तथा पालन-पोषण आवश्यकहरू अझ राम्ररी बुझ्न उपयोगी जानकारी उपलब्ध गराउँछन्। तपाईं आफ्नो बच्चाको बारेमा कुनै पनि अवस्थामा चिन्तित हुनुहुन्छ भने, कृपया हामीलाई थाहा दिनुहोस्। हामी तपाईंको चिन्ताको विषयलाई गम्भीरता पूर्वक लिन्छौं।

तपाईंसँग कुनै पनि चिन्ता वा जिज्ञासा छ भने, कृपया कुनै पनि मातृ तथा शिशु स्वास्थ्य केन्द्रहरू (MCHC) का नर्स तथा चिकित्सकहरूसँग छलफल गर्नुहोस्।