Vaginitis
Vaginitis
ay pamamaga ng puwerta, na maaaring dulot ng impeksyon o iba pang dahilan. Mas madaling kapitan ng ganitong kondisyon ang mga babaeng anuman ang edad, lalo na ang nasa edad ng pag-aanak at mga babaeng aktibo sa pagtatalik.
Lumalabas sa Puwerta
- Ang normal na lumalabas sa puwerta ay walang amoy na inilalabas na malinaw o puti ang kulay, at parang paste o puti ng itlog ang texture
- Maaaring medyo madagdagan ang dami sa panahon ng obulasyon, bago ang regla, kapag seksuwal na nasasabik, sa panahon ng pagbubuntis, gumagamit ng mga kontraseptibo o intrauterine device
- Karaniwang manila-nilaw o berde ang abnormal na lumalabas sa puwerta na parang yogurt o mabula na mabaho at maaaring magkaroon ng dugo; nagdudulot ng impeksyon, pamamaga, mga cervical polyp o bukol sa ari. Dapat kaagad na humingi ng medikal na payo ang mga pasyente
Bacterial Vaginosis
| Mga sanhi: | Karaniwang nakikita sa mga babae na nasa edad ng pag-aanak dahil sa kawalan ng balanse ng normal na malusog na flora (bakterya) sa puwerta. Mga dahilan ng panganib para sa bacterial vaginitis ang paggamit ng intrauterine device, pagsasagawa ng vaginal lavage o pagkakaroon ng maraming kapareha sa pagtatalik |
|---|---|
| Mga Palatandaan at Sintomas: | Dumaming lumalabas sa puwerta o may abnormal na amoy; maaaring walang palatandaan o sintomas ang ilan |
| Paggamot: | Uminom ng mga antibayotiko; iwasan ang vaginal lavage; magsagawa ng mas ligtas na pagtatalik |
Candidiasis (Moniliasis)
Sanhi ng Candida, isang uri ng lebadura (fungus), ang pinakakaraniwang uri ng impeksyon ng puwerta. Maraming babae ang nagkakaroon ng pag-ulit ng impeksyon na maaaring sanhi ng kaunting lebadura na naninirahan sa loob ng puwerta.
| Mga sanhi: | Kapag nagbabago ang halaga ng pH ng puwerta o may pagbabago sa hormon sa loob ng katawan, hal. sa panahon ng pagbubuntis, pagkakaroon ng diabetes o huminang immune system, umiinom ng mga antibayotiko, pagkakaroon ng pangmatagalang paggamit ng mga steroid o immunosuppressant, magiging kaaya-aya ang kapaligiran ng puwerta para dumami ang candida, na nagdudulot ng impeksyon sa puwerta |
|---|---|
| Mga Palatandaan at Sintomas: | Lumalabas sa puwerta na parang keso o tokwa, sobrang makati sa paligid ng ari |
| Paggamot: | Paggamit ng mga vaginal suppository, topical cream; para sa mga umuulit na impeksyon, maaaring isaalang-alang ang iniinom na gamot; kontrolin ang diabetes |
Vaginitis na Naipapasa sa Pagtatalik
| Mga sanhi: | Hindi protektadong pagtatalik (hindi gumagamit ng mga condom) o pagkakaroon ng maraming kapareha sa pagtatalik; mga karaniwang sanhi ang trichomoniasis, gonorrhoea, chlamydia, herpes at wart sa ari |
|---|---|
| Mga Palatandaan at Sintomas: | Pangangati sa puwerta, dumaming lumalabas sa puwerta, kirot sa balakang o ibaba ng tiyan, kahirapan sa pag-ihi o abnormal na pagdurugo; maaaring walang palatandaan o sintomas ang ilan |
| Paggamot: | Paggamot gamit ang gamot; kailangan din ng mga kapareha ng pagsusuri at paggamot; panatilihin ang pansariling kalinisan at magsagawa ng mas ligtas na pagtatalik. Kung naghihinala ng pagkakaroon ng mga impeksyon na naipapasa sa pagtatalik, mayroon o walang sintomas, dapat humingi kaagad ng medikal na konsultasyon |
*Maaaring walang sintomas ang ilang pasyente; kung hindi nagamot nang tama, maaaring maapektuhan ang mga reproductive organ, na magreresulta sa pagbara sa oviduct, pagkabalam sa pag-aanak, pagbubuntis sa labas ng matris, nakagawiang aborsyon o maging impeksyon sa balakang.
Atrophic (Senile) Vaginitis
| Mga sanhi: | Hindi nakahahawa; kadalasang nangyayari pagkatapos ng menopause dahil sa bumabang hormon ng babae o lumalabas sa puwerta na humahantong sa pagnipis ng vaginal mucosa |
|---|---|
| Mga Palatandaan at Sintomas: | Pangangati at panghahapdi sa loob ng puwerta, masakit na pagtatalik o pagdurugo pagkatapos ng pagtatalik |
| Paggamot: | Paggamit ng pampadulas; uminom ng hormonal replacement therapy |
Mga Puntong Tatandaan para Umiwas sa Vaginitis
- Magkaroon ng malusog na pamumuhay at panatilihin ang pansariling kalinisan
- Magsuot ng cotton na underwear at iwasang magsuot ng mahigpit na pantalon
- Mag-shower sa halip na maligo
- Iwasan ang mga allergen o paggamit ng mga panlinis ng ari o pabango
- Punasan ang bahagi ng ari o puwit mula sa harap papunta sa likod; iwasan ang vaginal lavage
- Linisin ang ari bago ang pagtatalik at umihi pagkatapos
- Panatilihin ang iisang kapareha sa pagtatalik, magsagawa ng mas ligtas na pagtatalik gamit ang condom
*Hindi laging sanhi ng impeksyon sa puwerta ang impeksyon na naipapasa sa pagtatalik ng impeksyon sa puwerta; humingi kaagad ng medikal na payo kung nagdududa. Siguraduhin na ginagamot din ang kapareha sa pagtatalik kung kinakailangan.