หากผลการตรวจคัดกรองปากมดลูกพบว่ามีรอยโรคภายในเยื่อบุผิวชนิดสแควมัสระดับสูง หมายความว่าเซลล์มีการเปลี่ยนแปลงเสื่อมสภาพในระดับปานกลางหรือรุนแรง หากทิ้งไว้โดยไม่รักษา ผู้หญิง 1 ถึง 2 คนจากทุก 100 คนอาจเป็นมะเร็งปากมดลูก เพื่อการวินิจฉัยที่เที่ยงตรง ผู้หญิงเหล่านี้ต้องได้รับการตรวจด้วยการสอดกล้อง ซึ่งจะมีการเก็บตัวอย่างเนื้อเยื่อเพื่อนำไปตรวจสอบต่อไป รวมทั้งได้รับคำแนะนำในการรักษาอย่างเหมาะสม การรักษาที่ประสบความสำเร็จพร้อมกับการตรวจปากมดลูกติดตามผลเป็นประจำสามารถลดความเสี่ยงการเป็นมะเร็งปากมดลูกได้

โดยทั่วไป การพัฒนาของมะเร็งปากมดลูกใช้เวลายาวนาน เซลล์ปากมดลูกค่อย ๆ ผ่านการเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ จากปกติไปเป็นผิดปกติ พัฒนาจากความรุนแรงน้อยจนถึงปานกลาง จากนั้นรุนแรง และสุดท้ายจึงเป็นมะเร็งปากมดลูก ในขณะที่การเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ย่ำแย่ลงเมื่อเวลาผ่านไป แต่ก็ยังสามารถกลับมาเป็นปกติได้พร้อมกันด้วยเช่นกัน โดยทั่วไปแล้ว การพัฒนาจนเสื่อมสภาพรุนแรงต้องใช้เวลา 5 ถึง 10 ปีก่อนจะเป็นมะเร็ง

การรักษา

แพทย์จะสอดคีมปากเป็ดในช่องคลอด ย้อมสีช่องคลอดและปากมดลูกด้วยน้ำยาพิเศษ จากนั้นใช้แว่นขยายเพื่อส่องหารอยโรคผิดปกติ หากพบรอยโรคผิดปกติ แพทย์จะใช้อุปกรณ์ตัดชิ้นเนื้อเยื่อเล็ก ๆ และส่งตรวจกับห้องปฏิบัติการต่อไป

หากไม่มีมะเร็งลุกลาม การรักษาจะจำกัดอยู่แค่บริเวณปากมดลูก ตัวเลือกการรักษา ได้แก่ การตัดหรือทำลายรอยโรค การตัดปากมดลูกด้วยห่วงไฟฟ้าและการรักษาด้วยเลเซอร์เป็นวิธีการที่ใช้บ่อย หัตถการใช้เวลาประมาณ 30 นาที และสามารถทำได้ในห้องรักษาทั่วไปและใช้ยาชาเฉพาะที่