การดูแลอาการปวดกล้ามเนื้อบริเวณตะโพก
อาการปวดหลังและกล้ามเนื้อบริเวณตะโพกเป็นสิ่งที่พบได้บ่อยในการตั้งครรภ์ระยะท้าย ๆ
การเคลื่อนไหวที่ทำให้ปวดข้อต่อเชิงกรานและหัวเหน่ามากขึ้น
- การลุกขึ้นจากที่นั่ง
- การพลิกตัวบนเตียง
- การเดิน
- การเดินขึ้นหรือลงบันได
- การยืนขาเดียว
- การนั่งยอง ๆ
อาการปวดมักจะมีความรุนแรงขึ้นในช่วงของการตั้งครรภ์ระยะท้าย ๆ และอาจยังคงอยู่หลังจากคลอดแล้ว
สาเหตุ
ความเปลี่ยนแปลงทางฮอร์โมนทำให้เส้นเอ็นยึดขยายตัวออก ซึ่งทำให้ข้อต่อกระดูกสันหลังกับเชิงกราน (บริเวณที่กระดูกสันหลังช่วงล่างและกระดูกเชิงกรานเชื่อมต่อกัน) และข้อต่อหัวเหน่าหลวม
เพื่อลดอาการปวด ท่านควรทำให้ร่างกายอยู่ในท่าที่ดีอยู่เสมอและใส่ใจกับการเคลื่อนไหวร่างกายของท่าน
- หลีกเลี่ยงการอ้าขาที่กว้างเกินไป เช่น การนั่งยอง ๆ หรือ การนั่งบนม้านั่งต่ำ
- หลีกเลี่ยงการยืนขาเดียว และให้นั่งลงขณะแต่งตัว เช่น ขณะใส่รองเท้า ถุงเท้า หรือ กางเกง
- การถ่ายเทน้ำหนักไปที่ขาสองข้างไม่เท่ากัน เช่น การเดินขึ้นและลงบันได หรือ การเดินบนทางลาด สามารถทำให้อาการปวดที่กระดูกเชิงกรานแย่ลงได้
- เพื่อลดอาการปวดในขณะเดินขึ้นหรือลงบันได ท่านควรเดินขึ้นหรือลงทีละก้าวและจับราวบันได้ขณะเดินขึ้นหรือลง
- ในขณะที่ลงบันได ให้งอเข่าก่อน และก้าวขาข้างที่ปวดมากกว่านำ และตามด้วยอีกข้างตามลงบนขั้นบันไดเดียวกัน
- ในการเดินขึ้นบันได ให้ก้าวขาข้างที่ปวดน้อยกว่านำ และตามด้วยอีกข้าง
- หลีกเลี่ยงการยกของหนักหากมีอาการปวดที่กระดูกเชิงกราน และให้ขอความช่วยเหลือแทน (สำหรับข้อมูลเพิ่มเติม กรุณาอ้างถึง “การยกของหนัก”).
- เมื่อจะขึ้นเตียง
- ให้เก็บขาเข้าหากันและงอเข่า
- พลิกตัวไปที่ด้านข้าง
- ในการลุกออกจากเตียง ให้ใช้แขนของท่านผลักตัวขึ้นไปในท่านั่ง
- เมื่อจะลุกขึ้นยืน ให้กางขาออกโดยให้เท้าเสมอกับหัวไหล่ วางมือไว้ที่ต้นขาและเอนตัวไปข้างหน้า
ออกกำลังกายบริหารกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกรานและกล้ามเนื้อหน้าท้องชนิดลึกเป็นประจำ วิธีนี้จะช่วยเพิ่มความมั่นคงให้กับข้อต่อเชิงกราน และลดอาการปวดที่กระดูกเชิงกรานและหัวเหน่าได้
(ข้อมูลนี้จัดทำขึ้นโดยกรมอนามัยและแผนกกายภาพบำบัดขององค์การโรงพยาบาล)